Περιμένουμε σεισμό πάνω από 7R ως το 2008

Η ΧτΚ αποκαλύπτει ότι σε Διημερίδα με θέμα Σεισμοί – Σχεδιασμός Έκτακτης Ανάγκης» που είχε διοργανώσει στα Χανιά τον Φεβρουάριου του 1998 ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας (ΟΑΣΠ), η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, ο Δήμος Χανίων και το TEE - Τμήμα Δυτικής Κρήτης, ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Δημ. Παπανικολάου, επεσήμανε την πρόβλεψη των ειδικών για ενδεχόμενο μεγάλο κτύπημα του Εγκέλαδου την επόμενη δεκαετία, ως δηλαδή το 2008 στην Κρήτη. Χαρακτηριστικά είπε: «Είναι πολλές οι πιθανότητες - πάνω από 50% - να έχουμε μέσα στην επόμενη δεκαετία σεισμό στη Δυτική - Νοτιοδυτική Κρήτη μεγέθους 7R και άνω. Εάν αυτό δεν συμβεί μέσα σε αυτή τη δεκαετία τότε οι πιθανότητες την επόμενη δεκαετία να έχουμε μεγάλο σεισμό θα πολλαπλασιαστούν. Μπορεί βέβαια - εάν είμαστε τελικά τυχεροί - ο Εγκέλαδος να χτυπήσει περισσότερες φορές με μικρότερη ένταση - 6 R ή 6,5 R - με σαφώς πιο ήπιες επιπτώσεις για το νησί και αυτό είναι κάτι που δεν μπορούν να προβλέψουν οι σεισμολόγοι. Το δεδομένο είναι ένα. Εάν κάποια στιγμή πλήξει την Κρήτη ένας μεγάλος σεισμός, θα υπάρξουν τεράστιες επιπτώσεις όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και στην ευρύτερη περιοχή.»

Παρουσιάζουμε τα πρακτικά της διημερίδας όπως αυτά δημοσιεύονται στην Τράπεζα Πληροφοριών του ΤΕΕ.
Διημερίδα με θέμα Σεισμοί - Σχεδιασμός έκτακτης ανάγκης διοργάνωσαν στα Χανιά την Πέμπτη και την Παρασκευή, 26 και 27 Φεβρουαρίου 1998 αντίστοιχα, ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού & Προστασίας (ΟΑΣΠ), η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων, ο Δήμος Χανίων και το TEE - Τμήμα Δυτικής Κρήτης. Στόχος της ημερίδας ήταν να αναδείξει την ανάγκη εκπόνησης ολοκληρωμένων Σχεδίων Αντιμετώπισης Έκτακτης Ανάγκης τόσο για την πόλη των Χανίων όσο και για ολόκληρο το νομό τα οποία αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση πιθανών καταστροφών, μικρής ή μεγάλης έκτασης που προέρχονται από σεισμούς και που θα περιλαμβάνουν την ορθολογική, αποτελεσματική και προγραμματισμένη αξιοποίηση και κινητοποίηση όλου του σχετικού δυναμικού. H διημερίδα ξεκίνησε με σύντομους χαιρετισμούς από τη Νομάρχη Χανίων, A. Μαρκογιαννάκη, την Αντιδήμαρχο Χανίων Φ. Καραπλή, τον Πρόεδρο του ΟΑΣΠ καθηγητή Δ. Παπανικολάου, και τον πρόεδρο του TEE - Τμήματος Δυτικής Κρήτης, Νικ. Ξυνίδη. Ολοι οι ομιλητές αναφέρθηκαν στην σπουδαιότητα του προβλήματος της αντισεισμικής θωράκισης της περιοχής μας και στις ενέργειες που πρέπει να γίνουν ώστε αυτή να είναι αποτελεσματική την ώρα του σεισμού και επικεντρώθηκαν στον άξονα αντιμετώπισης του προβλήματος που πρέπει να είναι η ενημέρωση, η εκπαίδευση και η προετοιμασία τόσο των πολιτών όσο και της πολιτείας, ώστε η αντίδραση όλων απέναντι στο φαινόμενο ενός καταστροφικού σεισμού να είναι η σωστή. {…..} Επίσης ο πρόεδρος προανήγγειλε την παρουσίαση δύο μελετών που εκπονήθηκαν, το 1995 και 1996, από ομάδες εργασίας που συγκρότησε το Τμήμα σχετικά με τις συνέπειες ενός καταστρεπτικού σεισμού στην πόλη των Χανίων και στην παλιά πόλη των Χανίων, αντίστοιχα, καθώς και με τα μέτρα αντιμετώπισης αυτών των συνεπειών. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Δημ. Παπανικολάου, αφού παρουσίασε την αντισεισμική πολιτική του ΟΑΣΠ, επεσήμανε για μια ακόμη φορά την πρόβλεψη των ειδικών για ενδεχόμενο μεγάλο κτύπημα του Εγκέλαδου την επόμενη δεκαετία στην Κρήτη. Χαρακτηριστικά είπε: Είναι πολλές οι πιθανότητες - πάνω από 50% - να έχουμε μέσα στην επόμενη δεκαετία σεισμό στη Δυτική - Νοτιοδυτική Κρήτη μεγέθους 7R και άνω. Εάν αυτό δεν συμβεί μέσα σε αυτή τη δεκαετία τότε οι πιθανότητες την επόμενη δεκαετία να έχουμε μεγάλο σεισμό θα πολλαπλασιαστούν. Μπορεί βέβαια - εάν είμαστε τελικά τυχεροί - ο Εγκέλαδος να χτυπήσει περισσότερες φορές με μικρότερη ένταση - 6 R ή 6,5 R - με σαφώς πιο ήπιες επιπτώσεις για το νησί και αυτό είναι κάτι που δεν μπορούν να προβλέψουν οι σεισμολόγοι. Το δεδομένο είναι ένα. Εάν κάποια στιγμή πλήξει την Κρήτη ένας μεγάλος σεισμός, θα υπάρξουν τεράστιες επιπτώσεις όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και στην ευρύτερη περιοχή. Γι αυτό ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ τόνισε την ανάγκη να ιδρυθεί στην Κρήτη ομάδα EMAK (Ειδική Μονάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών) για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και παράλληλα ανακοίνωσε την πρόθεση του ΟΑΣΠ να εγκαταστήσει σεισμογράφους σε δύο περιοχές της Κρήτης, στην Γαύδο και την Χρυσή. {…..}
ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΕΙΣ
Στην περιοχή που η παραπάνω διημερίδα εντοπίζει τον επόμενο (;) μεγάλο σεισμό είχαμε σχετικά πρόσφατα την «έμπρακτη» επιβεβαίωση του εγκέλαδου. Δύο εξ αυτών αναδημοσιεύουμε από την εφημερίδα Ναυτεμπορική.
14/6/2005 11:51:00 πμ
Σεισμική δόνηση, μεγέθους 4,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, σημειώθηκε σήμερα το πρωί στην Κρήτη, με επίκεντρο στη θαλάσσια περιοχή νότια του νομού Χανίων.
Όπως ανακοινώθηκε από το Εργαστήριο Γεωφυσικής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και από το αστεροσκοπείο Αθηνών, η σεισμική δόνηση σημειώθηκε στις 10:31 το πρωί και το επίκεντρο εντοπίστηκε σε απόσταση στο θαλάσσιο χώρο κοντά στις ακτές της επαρχίας Σφακίων (320 χλμ νότια της Αθήνας).
Η σεισμική δόνηση έγινε αισθητή στην κεντρική και τη δυτική Κρήτη, ενώ μέχρι στιγμής δεν έχουν αναφερθεί ζημιές.
18/3/2004 7:00:00 πμ
6,3 Ρίχτερ ταρακούνησαν τα Χανιά
Πρωινό ξύπνημα πολλών Ρίχτερ επεφύλαξε στους κατοίκους του νομού Χανίων η χθεσινή μέρα. Ο εγκέλαδος χτύπησε στις 7.21 το πρωί σε μια περιοχή που χαρακτηρίζεται για την έντονη σεισμικότητα που παρουσιάζει στο θαλάσσιο χώρο νότια του νομού.
Η δόνηση έγινε αισθητή σε ολόκληρο το νομό και ιδιαίτερα στις νότιες περιοχές όπου συνοδεύτηκε και από μια βοή διάρκειας περίπου ενός λεπτού, όσο δηλαδή κράτησε και ο σεισμός. Αν και πρόκειται για μία από τις πιο ισχυρές σεισμικές δονήσεις των τελευταίων ετών στη Δυτική Κρήτη, ευτυχώς δεν αναφέρθηκαν ζημιές. Οι ειδικοί αποδίδουν το γεγονός στο μεγάλο εστιακό βάθος.
Σύμφωνα με το διευθυντή του παραρτήματος Χανίων του Τ.Ε.Ι. Κρήτης και καθηγητή του τμήματος φυσικών πόρων και περιβάλλοντος κ. Φίλιππο Βαλιανάτο «το γεγονός δεν διαφοροποιείται από αυτά που έχουν παρουσιαστεί στο παρελθόν». Εξάλλου η περιοχή αυτή του Λυβικού πελάγους βρίσκεται στα όρια σύγκλισης των πλακών και έχουν σημειωθεί κατ’ επανάληψη δονήσεις ανάλογου μεγέθους.
Του κύριου, καθώς φαίνεται, σεισμού, μεγέθους 6,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ προηγήθηκε ένας μικρότερος που προήλθε από την ίδια περιοχή στις 5.37 χθες το πρωί μεγέθους 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Όπως δήλωσε ο κ. Βαλιανάτος «τις προηγούμενες ημέρες υπήρχε μια κάποια δραστηριότητα στην περιοχή η οποία εξετάζεται με τις καθιερωμένες συνθήκες καθημερινής ανάλυσης δεδομένων». Ο ίδιος έκανε λόγο για αναμενόμενη εξέλιξη.
Χθες, πάντως, σπουδαστές του τμήματος φυσικών πόρων και περιβάλλοντος του Τ.Ε.Ι. επισκέφθηκαν τους σεισμογράφους που έχουν εγκατασταθεί σε διάφορα σημεία του νομού προκειμένου να μελετήσουν προσεκτικά τα στοιχεία που καταγράφηκαν.


Η επόμενη μέρα στα Χανιά
Σε επιφυλακή βρίσκονται οι φορείς του Νομού Χανίων μετά τον σεισμό των 6,9 Ρίχτερ της περασμένης Κυριακής με επίκεντρο στη θαλάσσια περιοχή των Κυθήρων, καθώς κανείς δε μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο ενός μεγαλύτερου σεισμού στο μέλλον.
Μάλιστα, ο διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωφυσικής και Σεισμολογίας του ΤΕΙ Κρήτης, Φίλιππος Βαλλιανάτος, δεν αποκλείει μεγαλύτερο σεισμό στην συγκεκριμένη περιοχή μέσα στην επόμενη πενταετία. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστημονική ομάδα του κ. Βαλλιανάτου είχε ανακοινώσει τα συμπεράσματα σχετικής έρευνας στο συνέδριο Ευρωπαϊκής Γεωφυσικής Ένωσης το 2002 στη Γαλλία, κάνοντας την εκτίμηση για επικείμενο σεισμό μεγέθους 6,7 έως 7,4 Ρίχτερ μέσα στην επόμενη τριετία στα Χανιά.
Μιλώντας στη «ΧτΚ», ο κ. Βαλλιανάτος – όπως είναι φυσικό - αποφεύγει να απαντήσει ευθέως στο ερώτημα αν η περιοχή μπορεί να δώσει και άλλον μεγαλύτερο σεισμό στο άμεσο μέλλον, δεν αποκλείει όμως το ενδεχόμενο να υπάρξουν «εξελίξεις» μέσα στην ερχόμενη τριετία – πενταετία.
«Οι διαδικασίες της επιστημονικής εξέλιξης και ωρίμασης τέτοιων φαινομένων δεν είναι ένα απλό επιστημονικό ερώτημα. Άρα λοιπόν η οποιαδήποτε προσέγγιση από την πλευρά μου για να δώσω μια ικανοποιητική απάντηση θα ήταν επιστημονικά ανεπίτρεπτη, όχι γιατί αποφεύγω να απαντήσω αλλά γιατί η επιστήμη θέλει συγκεκριμένα δεδομένα και παρατηρήσεις για να βγάλει συμπέρασμα. Εγώ δεν θα μιλήσω για το τι μπορεί να γίνει στο μέλλον, όταν η αυριανή μέρα είναι μια μέρα που μπορεί να υπάρχουν νέα δεδομένα. Θα πρέπει να βάλουμε τα πράγματα στις κανονικές τους διαστάσεις. Μπορεί να μιλάμε για εξελίξεις μέσα στην ερχόμενη τριετία – πενταετία, αλλά νομίζω ότι είναι παρακινδυνευμένο να αφήνουμε τη σκέψη μας να πηγαίνει αχαλίνωτα», επεσήμανε ο κ. Βαλλιανάτος.
ΑΝΤΕΞΑΝ ΤΑ ΧΑΝΙΑ
Από την πλευρά του ο αντινομάρχης Χανίων Γιώργος Αγοραστάκης επισημαίνει ότι θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε τη σεισμικότητα της περιοχής που ζούμε και η Πολιτεία να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των πολιτών.
«Πρέπει να ξέρουμε ότι είμαστε τυχεροί στην ατυχία μας. Είμαστε άτυχοι γιατί ζούμε σε μια σεισμογενή περιοχή και πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε και να μάθουμε να ζούμε με τους σεισμούς. Παράλληλα είμαστε τυχεροί γιατί οι σεισμοί που δημιουργούνται έχουν επίκεντρο στη θάλασσα και οι επιπτώσεις τους είναι περιορισμένες. Το θέμα της πρόληψης και της αντιμετώπισης μιας ενδεχόμενης κρίσης είναι ένα άλλο θέμα που περιλαμβάνει την εκπαίδευση, την ενημέρωση, τον σχεδιασμό και τη λήψη ειδικών μέτρων σε ευαίσθητες περιοχές. Για όλα αυτά υπάρχει ένας σχεδιασμός ο οποίος τηρείται και είναι το γνωστό σχέδιο «Ξενοκράτης» για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, ωστόσο πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη φροντίδα ώστε να διατηρούνται οι προϋποθέσεις που θα το καθιστούν αξιόμαχο για κάθε περίπτωση», δηλώνει.
Ο κ. Βαλλιανάτος με τη σειρά του επισημαίνει ότι σε τοπικό επίπεδο από τώρα και πέρα θα πρέπει να γίνει μια πολύ μεγάλη κουβέντα σχετικά με τη σεισμικότητα της περιοχής, στην οποία θα πρέπει να εμπλακούν πολλές ειδικότητες επιστημόνων, καθώς και οι φορείς του Νομού. «Θα έλεγα ότι πέρα από το κομμάτι της επιστημονικής πληροφόρησης, στο οποίο μπορούμε να συμβάλλουμε εμείς, πρέπει να εμπλακούν ειδικότητες μηχανικών και ανθρώπων που έχουν εμπειρία στη διαχείριση κρίσεων. Δεν είναι λοιπόν μια απλή απάντηση η οποία μπορεί να δοθεί εν θερμώ, αλλά μια απάντηση που πρέπει να δοθεί μέσα από μια διαδικασία οργάνωσης, ώριμης σκέψης και επιλογής συγκεκριμένων στρατηγικών».
ΤΟ ΤΕΕ
Οι ζημιές που υπέστησαν τα κτήρια του Νομού Χανίων ήταν σχετικά μικρές και αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον αντισεισμικό κανονισμό που ισχύει από το 1985. Οι μεγαλύτερες ζημιές εντοπίστηκαν στα Νεώρια και στην Παλιά Πόλη. Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Κρήτης Αντώνης Πιταριδάκης επισημαίνει ότι υπάρχει σχετική μελέτη από το 1995 για την αντισεισμική προστασία της Παλιάς Πόλης και ζητά να ασκηθούν πιέσεις στην Πολιτεία για την επικαιροποίηση και την εφαρμογή της. «Έχουμε καταγράψει με κάθε λεπτομέρεια τι πρέπει να γίνει και πως θα το αντιμετωπίσουμε. Είναι ευκαιρία σήμερα να πιέσουμε την Πολιτεία να χρηματοδοτήσει την ολοκλήρωση ενός σύγχρονου αντισεισμικού σχεδιασμού για το Νομό Χανίων», τόνισε.
Πάντως σε ό,τι αφορά τις κατασκευές που έχουμε στο Νομό, υπάρχει μια πρόοδος η οποία εκφράζεται και με τον τελευταίο αντισεισμικό κανονισμό ο οποίος εφαρμόζεται. Τα κτήρια τα οποία κατασκευάζονται νόμιμα είναι απόλυτα ασφαλή σε οποιαδήποτε περίπτωση σεισμού. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι οι τελευταίες κατασκευές είναι απόλυτα ασφαλείς. Για τις παλαιότερες οικοδομές που έχουν κατασκευαστεί με ελαστικότερους αντισεισμικούς κανονισμούς, θα πρέπει να συντηρούνται και να αντιμετωπίζεται άμεσα οποιοδήποτε πρόβλημα εμφανίζεται.
Σύμφωνα με τον κ. Αγοραστάκη, όσον αφορά τα παλιά σχολεία του Νομού – μετά και με τον τελευταίο σεισμό – έχει καταγραφεί μια γνώση και μια εμπειρία των προβλημάτων που υπάρχουν και οποιεσδήποτε ενέργειες θα γίνουν από τώρα και πέρα, θα είναι στην κατεύθυνση να είναι απόλυτα ασφαλή. «Βεβαίως τα μνημεία και τα δημόσια κτήρια του Νομού είναι πάρα πολλά και ποτέ δεν πρόκειται το κράτος να χρηματοδοτήσει ένα τόσο μεγάλο σχέδιο», συμπληρώνει ο κ. Αγοραστάκης.
Βέβαια, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων, τόσο η ομάδα του κ. Παπαζάχου, όσο και η ερευνητική ομάδα του ΤΕΙ Κρήτης είχαν ενδείξεις για επικείμενο μεγάλο σεισμό στην θαλάσσια περιοχή των Κυθήρων και είχαν ειδοποιήσει σχετικά την Πολιτεία και τους αρμόδιους φορείς. Ήταν τέτοιο το μέγεθος του σεισμού, που, σύμφωνα με τους σεισμολόγους, η ενέργεια που απελευθερώθηκε ήταν 33 φορές περισσότερη από τα 5,9 Ρίχτερ της Αθήνας το 1999 και 20 φορές μεγαλύτερη από την ατομική βόμβα της Χιροσίμα, ενώ η Αφρική πλησίασε κατά 90 εκατοστά την Κρήτη.
Τα χαρακτηριστικά του σεισμού ήταν τέτοια (μεγάλο υποθαλάσσιο εστιακό βάθος), που οι επιπτώσεις του ήταν σχετικά μικρές, ενώ σύμφωνα με δήλωση του σεισμολόγου και διευθυντή του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών, Γ. Σταυρακάκη, «εάν ο σεισμός γινόταν στη στεριά, θα τρέχαμε και δεν θα φτάναμε».
Το συμπέρασμα που βγαίνει από τη δήλωση του κ. Σταυρακάκη, είναι το ότι δεν θρηνήσαμε εκατοντάδες θύματα οφείλεται καθαρά στην τύχη και το ερώτημα που γεννάται είναι πόσο προστατευμένα είναι τα Χανιά σε ένα ενδεχόμενο μεγαλύτερο σεισμό.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ
Καθησυχαστικός ως προς τις επιπτώσεις που θα έχει στον τουρισμό του Νομού ο σεισμός των 6,9 Ρίχτερ, παρουσιάστηκε ο υπεύθυνος Τουριστικής Προβολής της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Χανίων, Μανώλης Μαρινάκης.
«Είχαμε την τύχη να μην έχουμε ανθρώπινες απώλειες ή άλλες σοβαρές επιπτώσεις, όπως θα ήταν η κατάρρευση καταλυμάτων. Ένας ακόμη συγκυριακός παράγοντας που μας ευνοεί είναι η εξάπλωση της νόσου των πτηνών στη γειτονική Τουρκία. Βέβαια η είδηση μεταδόθηκε από τα διεθνή ΜΜΕ και δεν θα αφήσει ανεπηρέαστο τον τουρισμό στην Κρήτη, αλλά οι απώλειες θα περιοριστούν σημαντικά, καθώς τώρα ξεκινούν οι εκθέσεις των tour operators και σε ένα μήνα το θέμα θα έχει ξεχαστεί», τόνισε ο κ. Μαρινάκης.